احکام نماز/استفتاء از آیت الله خامنه ای
سوال: اگر مشاهده کنم که شخصی بعضی از افعال نمازش را اشتباه انجام می‌دهد، وظیفه شرعی‌ام چیست؟
جواب: در این مورد چیزی بر شما واجب نیست، مگر اینکه اشتباه ناشی از جهل او به آن حکم باشد که در این صورت ارشاد و راهنمایی وی واجب است.
سوال: آيا خواندن نماز در مقابل نامحرم براى بانوان اشکال دارد؟
جواب: فى نفسه اشكال ندارد.
طهارت/ استفتاء از آیت الله خامنه ای
سؤال: رنگ خون اگر بر لباس بماند ولى عين آن باقى نباشد، آيا پاك است؟
جواب: در صورتى كه جرم خون از بين برود و رنگ باقى بماند، پاك است هر چند با شستن‌هاى بعدى از بين برود و در اين مورد ملاك نظر مكلف ولو با رجوع به عرف است.
پرسش‌هایی پیرامون احکام روزه
آیا می‌توان به بهانه امتحان روزه نگرفت
ماه مبارک رمضان امسال مصادف با ایام امتحانات دانشجویان و فرصت زمانی اندک تا برگزاری کنکور سراسری شده است، به همین خاطر بسیاری از دانشجویان و افراد متقاضی ورود به دانشگاه به علت طولانی بودن ساعات روزه‌داری و سنگینی مباحث درسی این سؤال را دارند که آیا به خاطر امتحانات و درس خواندن می‌توان روزه نگرفت؟!
حجت‌الاسلام والمسلمین رضایی از اعضای دفتر استفتائات رهبر انقلاب موضوعات زیر را مطابق با فتاوی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای نظیر مسأله امتحانات و روزه گرفتن، توصیه‌هایی برای دانش آموزان و دانشجویان و سفر شرعی و حد ترخص را مطرح کرده است که در ادامه می‌آید:
- ما مجاز نیستیم به خاطر اینکه امتحان داریم یا برای کنکور خود را آماده می‌کنیم، روزه را بخوریم.
- در اینجا 2 توصیه میشود کرد که به عزیزان کمک کند:
نخست اینکه؛ عزیزان شب تا صبح بیدار بمانند و روز را بخوابند، بنابراین مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
دوم اینکه؛ اگر این مقدور نیست، به مسافرت بروند. یعنی تا قبل از ظهر از حد ترخص رد شوند.
«حد ترخص» از آخرین جایی است که شهر حساب میشود و عرفی است، مثلاً درباره تهران سؤال کنید، فرض کنید تا قبل از پل شهید کاظمی تقریباً دیگر خانه‌ای و یا اینکه تأسیسات شهری که حساب شود وجود ندارد، یک مقدار از پل شهید کاظمی پایین‌تر بیایید و خود را به حرم امام(ره) برسانید، مزرعه و فضای سبز است و دیگر شهر نیست، بعد از آن می‌توانید روزه بخورید. برای کسی هم که نیت دارد مثلاً تا 30 کیلومتری برود، به طور مثال تا فرودگاه بین‌المللی امام خمینی برود و برگردد، یا طرف حسن‌آباد برود و برگردد، سفر شرعی محسوب میشود و مجاز است روزه بخورد.
-سؤال میشود خود خانواده تکلیف روزه‌اش چه میشود؟ خانواده هم می‌تواند روزه بخورد و گناه هم نیست، ولی اگر نخورد و روزه را باطل نکرد و به شهر تا قبل از اذان ظهر بازگشت، باید نیت کند و روزه‌اش درست است.
حکم سلام‌دادن به امام زمان(عج) قبل از نماز
چند تن از مراجع عظام تقلید در پاسخ به استفتاء یک مسجد در تهران، نظر خود را درباره سلام دادن به حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه قبل از نماز اعلام کردند.
*سؤال: «بسمه تعالی سلام و رحمه الله
آیا سلام دادن به حضرت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه همراه با دست گذاشتن به روی سر، قبل از تکبیره الاحرام نماز اشکال دارد؟»
*پاسخ‌ها
آیت‌الله صافی گلپایگانی:
مانعی ندارد، والله اعلم.
آیت‌الله نوری همدانی:
سلام علیکم، اشکال ندارد.
آیت‌الله سیستانی:
بسمه تعالی؛ اشکال ندارد.
آیت‌الله مظاهری:
بسمه تعالی، جایز است.
آیت‌الله محقق کابلی:
اشکال ندارد.
آیت‌الله شاهرودی:
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
آیت‌الله موحدی نجفی:
قبل از تکبیرة الاحرام مانعی ندارد.
پرسش‌هایی پیرامون احکام روزه
حد تحمل در روزه‌داری چقدر است/ شرایط روزه بانوان باردار
شروع ماه مبارک رمضان و تلاقی آن با ماه‌های گرم سال موجب شده است که برخی از روزه‌داران برای استمرار روزه گرفتنشان با برخی مشکلات جسمی روبرو شوند و این سؤال برایشان پیش آید که حد تحمل یک فرد برای روزه چقدر است یا مادران بارداری که تمایل دارند از فیوضات ماه مبارک رمضان با روزه‌داری بیشتر بهره ببرند، به همین منظور در ادامه به استفتائاتی که پیرامون این موضوع از دفتر استفتائات رهبر انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای شده است، اشاره میشود:
*اینکه می‌گویند اگر روزه برای روزه‌دار غیرقابل تحمل باشد مجاز است روزه خود را افطار کند، در چه حدی است؟ یک فرد اگر تحمل و ظرفیتش کم باشد، یعنی خوشگذران باشد و از این بابت نتواند روز بگیرد، آیا روزه بر او واجب است؟
-روزه به هر حال ضعف و تشنگی را به دنبال دارد، حالا ممکن است بعضی‌ها هم گرسنه نشوند اما روزه به طور طبیعی ضعف می‌آورد، خصوصاً اگر انسان اهل کار زیاد باشد. اما اینها مجوز روزه‌خواری نیست. ضعف اگر در حدی باشد که نشود آن را تحمل کرد و واقعاً فوق طاقت فرد باشد، حالا فرقی هم نمی‌کند که او خوشگذران باشد یا اینکه نه سخت‌کوش و مقاوم باشد، در این صورت اگر به این حد رسیده است که نمی‌تواند روزه را تحمل کند، می‌تواند روزه را افطار کند و بعداً قضای آن را به جا آورد.
*آیا بر زن باردار روزه واجب است؟
-اگر روزه برای خودش یا جنینش ضرر نداشته باشد واجب است. اما اگر برای خودش یا جنینش ضرر دارد روزه واجب نیست. ضرر را هم یا خودش تشخیص می‌دهد یا به پزشک متخصص مورد اطمینان مراجعه می‌کند. ولی اگر بتواند به طور متناوب یک روز در میان یا دو روز در میان روزه بگیرد باید اینگونه عمل کند.
البته باید در نظر داشت که روزه یک فریضه و واجب الهی است و به طور طبیعی سختی دارد. معمولاً کسی که روزه می‌گیرد تشنه و گرسنه میشود و مثل روزهای دیگر نیست. بنابراین به بهانه گرسنگی، تشنگی و ضعف در این حد کسی نمی‌تواند روزه‌خواری کند. اما اگر ضعف شدید باشد به حدی که غیرقابل تحمل است یا مشقت دارد یا اصلاً روزه برایش ضرر دارد، حالا یا بیماری دارد که اگر روزه بگیرد، این بیماری شدت می‌گیرد یا دردش شدیدتر میشود یا بیماری طول می‌کشد و دیر خوب میشود یا اینکه بیماری رو به بهبودی است و عود می‌کند، در این فرض‌ها روزه واجب نیست و بعداً که خوب شد باید قضای روزه‌ها را به جا بیاورد. در صورتی که تا ماه رمضان سال بعد خوب شود و بتواند باید قضای روزه‌ها را به جا آورد، اما اگر این بیماری ادامه پیدا کرد تا ماه رمضان سال بعد، دیگر قضای روزه ساقط است و فقط کفاره‌ی یک مد 750 گرم طعام را باید بپردازد.
*زن باردار یا زنی که شیر می‌دهد و نمی‌تواند روزه بگیرد، اگر قضای روزه‌ها را تا ماه رمضان سال بعد بگیرد باید کفاره هم بدهد؟ مقدارش چقدر است؟
-اگر قضای روزه را به جا آورد دیگر کفاره واجب نیست، ولی اگر روزه برای خودش ضرر ندارد و برای طفلش یا جنین ضرر دارد، احتیاط واجب این است که یک مد طعام هم بپردازد.
*آیا روزه گرفتن بر زن بارداری که نمیداند روزه برای جنین او ضرر دارد یا خیر، واجب است؟
-اگر بر اثر روزه، خوف ضرر بر جنین داشته باشد و خوف وى هم داراى منشأ عقلایى باشد، افطار بر او واجب است و در غیر این صورت واجب است که روزه بگیرد.
*من به لطف خداوند متعال دارای فرزندی هستم که شیرخوار است. إن‌شاء‌الله تعالی به زودی ماه مبارک رمضان فرا خواهد رسید. در حال حاضر میتوانم روزه بگیرم ولی در صورت روزه گرفتن، شیرم خشک خواهد شد. با توجه به اینکه دارای بنیه ضعیفی هستم و کودکم هر 10 دقیقه شیر میخواهد، چه وظیفهای دارم؟
-اگر به دلیل کم یا خشک شدن شیرتان بر اثر روزه، خوف ضرر بر طفل خود داشته باشید، روزهتان را افطار کنید، ولى براى هر روزى باید یک مدّ طعام به فقیر بدهید و قضاى روزه را هم بعداً بجا آورید.